ภาวะปัญญาอ่อนเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของความล่าช้าใน การพูด ซึ่งคิดเป็นมากกว่าร้อยละ 50 ของกรณีทั้งหมด เด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญาจะแสดงความล่าช้าทางภาษาทั่วโลก และยังทำให้ความเข้าใจในการได้ยินและการใช้ท่าทางล่าช้าอีกด้วย โดยทั่วไป ยิ่งภาวะปัญญาอ่อนรุนแรงมากเท่าใด การได้รับคำพูดเพื่อการสื่อสารก็จะยิ่งช้าลงเท่านั้น การพัฒนาคำพูดค่อนข้างล่าช้าในเด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญามากกว่าการพัฒนาด้านอื่นๆ เด็กที่มีความบกพร่องทางจิตประมาณ 30 ถึง 40 เปอร์เซ็นต์นั้น ไม่สามารถระบุสาเหตุของภาวะปัญญาอ่อนได้ แม้ว่าจะมีการสอบสวนอย่างละเอียดแล้วก็ตาม สาเหตุที่ทราบของภาวะปัญญาอ่อน ได้แก่ ความบกพร่องทางพันธุกรรม การติดเชื้อในมดลูก รกไม่เพียงพอ ยามารดา การบาดเจ็บที่ระบบประสาทส่วนกลาง ภาวะขาดออกซิเจน โรคไขข้ออักเสบ โรคต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน พิษ เยื่อหุ้มสมองอักเสบหรือโรคไข้สมองอักเสบ และความผิดปกติของระบบเผาผลาญ