ในยุคที่การบริหารทรัพยากรบุคคลมีบทบาทสำคัญต่อความมั่นคงขององค์กร การจัดสวัสดิการให้พนักงานถือเป็นเรื่องจำเป็นที่ช่วยสร้างแรงจูงใจและรักษาบุคลากรไว้ในระยะยาว… อย่างไรก็ตาม หลายบริษัทอาจยังมีข้อสงสัยว่า สวัสดิการที่ให้ไปสามารถหักเป็นค่าใช้จ่ายได้หรือไม่? ต้องเสียภาษีประเภทใดบ้าง? และจะมีผลกระทบต่อภาษีพนักงานหรือไม่

       บทความนี้จึงนำเสนอ ตัวอย่างสถานการณ์จริง ของบริษัทที่ให้สวัสดิการหลายรูปแบบ พร้อมวิเคราะห์แนวปฏิบัติด้านภาษีทั้งในมุมของภาษีเงินได้นิติบุคคล, ภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) และภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาของพนักงาน เพื่อให้เจ้าของกิจการและฝ่ายบัญชีเข้าใจได้อย่างชัดเจนและนำไปใช้ได้จริง

เคสตัวอย่างคำถามข้อหารือเกี่ยวกับสวัสดิการพนักงาน

ด้วยบริษัท ที่เข้าระบบภาษีมูลค่าเพิ่ม ได้มีประกาสสวัสดิการพนักงานตามนี้

1.     .ค่าอาหาร วันละ 60 บาท จ่ายตามจำนวนวันจ่ายจริง วันละ 60 บาท

2.    เงินจูงใจพิเศษ พนักงานผ่านการทดลองงาน

3.    อุปกรณ์การทำงานตามลักษณะงานที่ทำ เช่นคอมพิวเตอร์ โน้ตบุค และอุปกรณ์อื่นตามลักษณะงาน

4.   ชุดยูนิฟอร์มสำหรับพนักงาน

5.    บริษัทจัดหาน้ำดื่นสะอาดให้พนักงาน

6.   อาหารและเครื่องดื่มประจำเดือน และประจำปี เช่น อาหารว่างหรือเครื่องดื่มประจำเดือน งานเลี้ยงสังสรรหรืองานปีใหม่

 คำถาม : ค่าสวัสดิการ พนักงาน ดังกล่าว จะมีแนวปฎิบัติอย่างไรตามประมวลรัษฎากร?

ตอบข้อหารือ  

1.     คำตอบในมุมของ “ภาษีเงินได้นิติบุคคล” (บริษัทสามารถนำมาหักเป็นค่าใช้จ่ายได้หรือไม่)

ภายใต้ประมวลรัษฎากรมาตรา 65 ตรี และคำวินิจฉัยของกรมสรรพากร

✅ รายการทั้งหมด สามารถหักเป็นค่าใช้จ่ายทางภาษีเงินได้นิติบุคคลได้ หากมีหลักฐานประกอบเพียงพอ เช่น บิล, รายชื่อผู้รับ, รายงานการประชุม เป็นต้น

2.    คำตอบในมุมของ “ภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT)”

🔍 แนวทางหลักของ VAT: ค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับ “การดำเนินธุรกิจ” และมี “ใบกำกับภาษีเต็มรูปแบบ” เท่านั้น จึงสามารถนำภาษีซื้อมาหักภาษีขายได้
ส่วนสวัสดิการที่เป็น “สวัสดิการส่วนตัวหรือเพื่อความเป็นอยู่” ของพนักงาน ถือว่า ไม่สามารถขอคืนภาษีซื้อได้

สรุปแนวปฏิบัติ

• บัญชี / ภาษีเงินได้นิติบุคคล: สวัสดิการทั้งหมดนี้ สามารถหักค่าใช้จ่ายได้ หากมีหลักฐานเพียงพอและสอดคล้องกับกิจการ
• VAT: หักได้เฉพาะรายการที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจโดยตรง เช่น อุปกรณ์การทำงาน, น้ำดื่ม (บางกรณี), ชุดยูนิฟอร์ม (ถ้ามีตราองค์กร)

สรุป: สวัสดิการที่ต้องนำมาคำนวณเป็นเงินได้พนักงาน (เสียภาษี)

แล้วสวัสดิการดังกล่าว มีสวัสดิการอะไรบ้างที่ต้องนำมาคำนวณภาษีเงินได้พนักงานประจำปี?

🔍 หลักเกณฑ์พิจารณาโดยรวม:

•  ✅ ถ้าพนักงาน “ได้สิทธิใช้ หรือได้เป็นเจ้าของ” สิ่งใดก็ตาม และสามารถตีเป็นเงินได้ → ต้องนำมาคำนวณภาษี
• ❌ ถ้าบริษัทให้ในลักษณะ “ใช้ในงาน” หรือ “สวัสดิการรวม” ที่ไม่ระบุเฉพาะบุคคล → ไม่ต้องนำมาคำนวณภาษี

📌 หมายเหตุสำคัญ:

•  แม้ว่าสวัสดิการบางอย่างต้องนำมาคำนวณภาษีเงินได้ แต่บริษัทสามารถ ออกใบรับรองการหัก ณ ที่จ่าย และหักภาษีตามอัตราก้าวหน้าได้ตามปกติในช่วงสิ้นปี
• สวัสดิการที่เป็น “ค่าตอบแทนเป็นเงิน” เช่น เงินพิเศษ ค่าอาหารรายวัน หากให้ตลอดปี ต้องรวมเข้ากับเงินเดือนเพื่อคำนวณภาษี

…………………………………………………………….